Μαθαίνοντας μέσα από τις αισθήσεις - Βιωματική μάθηση ξένων γλωσσών

Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να λαμβάνει την εκπαίδευση εκείνη που του επιτρέπει όχι μόνο να επιτύχει αλλά και να αναπτυχθεί. Ειδικά τα παιδιά που ανήκουν στην ειδική εκπαίδευση και έρχονται σε επαφή με την εκμάθηση της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας, ενδεχομένως να δυσκολευτούν αρκετά να επιτύχουν τον στόχο τους αυτόν. Εκείνο που προτείνεται λοιπόν είναι η βιωματική μάθηση ξένων γλωσσών, δηλαδή η δημιουργία και η οργάνωση ενός αποτελεσματικού περιβάλλοντος εκπαίδευσης και μάθησης εμπλουτισμένο με ερεθίσματα προερχόμενα από τις κατάλληλες διαδικασίες και στρατηγικές μάθησης. Αυτό ακριβώς είναι που θα δώσει στους μαθητές την ευκαιρία να κατακτήσουν τις πρώτες δομές της ξένης γλώσσας όπως αυτές παρέχονται στα πρώτα 3-4 χρόνια εκμάθησής της, μέσα από έναν αποδοτικό και εύκολο τρόπο διδασκαλίας αποφεύγοντας τις σοβαρές δυσκολίες και τα ενδυνάμει συναισθήματα αποτυχίας και απογοήτευσης που ενδεχομένως να μειώσουν την αποδοτικότητά τους.

Μια αρκετά γνωστή μέθοδος που προτείνεται κατά την διδασκαλία μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και που θα αποτελέσει εν συνεχεία έναν από τους βασικούς άξονες της προτεινόμενης μεθόδου, είναι η πολυαισθητηριακή προσέγγιση. Η διδασκαλία πραγματοποιείται με την χρήση δύο ή περισσοτέρων αισθήσεων με σκοπό την λήψη των πληροφοριών. Σύμφωνα μάλιστα με την Μάργκαρετ Κρόμπη (Crombie Margaret 2000), για να μετατρέψουμε το μάθημά μας σε μία πολυαισθητηριακή διαδικασία κανένα κανάλι αίσθησης δεν πρέπει να εξαιρείται.

Είναι αλήθεια ότι το ανθρώπινο είδος έχει μια έμφυτη ανάγκη να δει, να αγγιξει, να γευτεί και να αισθανθεί αλλά και να ακούσει το αντικείμενο προς μάθηση έτσι ώστε να παγιώσει και να εσωτερθκεύσει τη νέα πληροφορία (Wesson 2002).  Αυτό ακριβώς είναι που αποκαλούμε ενεργητική μάθηση, η οποία ταυτόχρονα αποτελεί ένα απο τα βασικά δομικά χαρακτηριστικά για την δημιουργία αυτού που αποκαλούμε φιλικό προς τον μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες περιβάλλον. Η πολυαισθητηριακή προσέγγιση αποτελεί έναν από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους μάθησης. Βοηθάει τον μαθητή να εισαχθεί και να εξοικειωθεί με τις νέες πληροφορίες και έτσι να σημειώσουν σημαντική πρόοδο κατά την διαδικασία της μάθησης. Πρέπει να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι η μέθοδος αυτή ενισχύει όχι μόνο τους μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες αλλά και γενικά το σύνολο της ξενόγλωσσης τάξης, καθσιτόντας έτσι εφικτή την εφαρμογή της μεθοδολογίας αυτής σε περιβάλλον τάξης.

Ένα από τα πλεονεκτίματα που έχει η διδασκαλία της Αγγλικής ως ξένης γλώσσας, είναι σαφέστατα η έκθεση του μαθητή από πολύ μικρή ηλικία στην Αγγλική γλώσσα καθώς η πλειοψηφία των ταινιών, τραγουδιών αλλά και εταιριών με τις οποίες πολύ συχνά έρχονται σε επαφή –σχεδόν σε καθημερινή βάση- εμπεριέχουν κατά βάση αγγλικές επιρροές (λογότυπα, διαλόγους στίχους και άλλα).  Αν εκμεταλλευτούμε όλο αυτό τον πλούτο ερεθισμάτων συνδυάζοντάς τον σωστά με τα κατάλληλα υλικά που θα ενισχύσουν την πολυαισθητηριακή οπτική της διδασκαλίας είναι σίγουρο πως θα μπορούσαμε να επιτύχουμε πολύ καλά αποτελέσματα όχι μόνο για τους μαθητές της ειδικής αγωγής αλλά και της γενικής εκπάιδευσης.

Η πλειοψηφία των ελληνικών σχολείων παραδοσιακά χρησιμοποιούν μόνο δύο κανάλια επικοινωνίας ανάμεσα στον εκαπιδευτή και τον εκπαιδευόμενο και αυτά δεν είναι άλλα από τα κλασσικά δηλαδή την όραση και την ακοή (ο μαθητής βλέπει και ακούει αυτά που γράφει και λέει ο δάσκαλος αντίστοιχα). Ταυτόχρονα δεν πρέπει να παραμελούμε το γεγονός ότι πολλοί μαθητές της ειδικής αγωγής ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα με κάποια από αυτές τις αισθήσεις (ειδικά οταν η ακουστική μνήμη και η κοντοπρόθεσμη μνήμη του μαθητή είναι σχετικά αδύναμες). Αυτό λοιπόν που προτείνεται είναι η εμπλοκή όλων των αισθήσεων του μαθητή και ειδικά της αφής και της κίνησης (Brandford, 2000).

REFERENCES

Bradford, J. (2000) “Using multi-sensory teaching methods” http://www.nais.org/publications   as accessed on 22/03/2017

Crombie, M. A. (2000) “Dyslexia and the Learning of a Foreign Language in School: Where are we going?” Dyslexia Vol.6, pp112-123 [on line]

Dyslexia friendly school pack for England, http://www.bdadyslexia.org.uk  as accessed on 23/03/ 2017

Sparks, R.L. and Miller,K.S. (2000) “Teaching a Foreign Language Using Multisensory Structured Language Techniques to At-Risk Learners: A Review.” Dyslexia Vol.6, pp.124-132 [on line]

Wesson, K. (2002) “Memory and the Brain How Teaching Leads to Learning” http://www.nais.org/publications as accessed on 22/03/2017

www.dyslexia.gr (Greek association of dyslexia) as accessed on 22/03/ 2017]

Αντώνιος Χ. Γατσωτής

Ειδικός Παιδαγωγός Αγγλικής ως ξένης γλώσσας